100 Yılın 100 Eseri

Bir Deliler Evinin Yalan Yanlış Anlatılan Kısa Tarihi

2009

Yaş ilerleyince anlıyordu insan. Mutluluk öyle gökten zembille inmiyor, itina istiyordu.
İnsanların kaderlerini kendilerinin yaptığına inanırdı.
Ama düşündüğünü söylemenin, hele bu coğrafyada, hiç de akıllıca bir şey olmadığını
hızla görüp öğrenecek kadar zeki bir adamdı.
Sağlam bir maneviyat bütün ruhsal sorunların ilacı olabilirdi.
Aşk beden gibiydi, öldü mü ölüyordu.
En fazla bir yıl sürer yirminci asırlarda ölüm acısı…
…ama birçok insan gibi onun da kendinde var olduğunu bilmediği arızalar, hayatının yolunu değiştirmişti.
Kapıldığı yaşlanma korkusunun nedeni, ‘Yarın başlayacağım, yakında yapacağım, daha zaman var, bugün, yarın…’ diye diye ertelediği şeylerin hiçbirini yapamamış, hayallerinin
birçoğu için zamanın geçmiş olduğunu, sanki zihninde bir şimşek çakmış gibi birdenbire ve kesinlikle anladığı halde, inkâr etmiş olmasıydı

Ayfer Tunç

1964

1964’te Adapazarı’nda dünyaya gelen Ayfer Tunç, Erenköy Kız Lisesi’ni bitirir ve İstanbul Üniversitesi’nde Siyasal Bilgiler okur. Üniversite yıllarından itibaren çeşitli edebiyat ve kültür dergilerine yazılar yazar. 1989’da gazeteciliğe başlayan Tunç, “Sokak” dergisinde, “Güneş” ve “Yeni Yüzyıl” gazetelerinde çalışır. Aynı sene, “Cumhuriyet” gazetesinin düzenlediği Yunus Nadi Öykü Armağanı’nda “Saklı” adlı öyküsüyle birinciliği kazanır. 1999-2004 yılları arasında Yapı Kredi Yayınları’nda yayın yönetmeni olarak görev yapan Tunç, İstanbul Radyosu’na radyo tiyatroları yazar. 2001’de yayımlanan “Bir Mâniniz Yoksa Annemler Size Gelecek – 70’li Yıllarda Hayatımız” adlı eseri, 2003’te altı Balkan ülkesinin katılımıyla düzenlenen Balkanika Ödülü’nü kazanır ve eserin altı Balkan diline çevrilmesine karar verilir. 2003’te Sait Fâik’in öykülerinden hareketle yazdığı “Havada Bulut” adlı senaryosu filme çekilir ve TRT’de gösterilir. “Aliye” ve “Binbir Gece” dizilerinin senaryolarını bir senaryo ekibiyle birlikte yazar. Bir dönem Galatasaray Üniversitesi’nde Türkçe dersleri veren yazar, Murat Gülsoy ve Yekta Kopan ile birlikte söyleşiler yapar. Yekta Kopan’ın ayrılması sonucu Murat Gülsoy’la birlikte “Diyaloglar” isimli edebiyat söyleşilerini devam ettirir. 2002’de, Orhan Kemal’in aynı adlı romanından uyarladığı “72. Koğuş” adlı senaryosu 2010’da çekilir. Ayfer Tunç’un, “Kapak Kızı” (1992), “Bir Deliler Evinin Yalan Yanlış Anlatılan Kısa Tarihi” (2009), “Yeşil Peri Gecesi” (2010), “Dünya Ağrısı” (2014), “Âşıklar Delidir ya da Yazı Tura” (2018), “Osman” (2020), “Kuru Kız” (2022) adlı romanlarının yanı sıra “Memleket Hikâyeleri” (2012) adlı anı-öykü kitabı; “Bir Mâniniz Yoksa Annemler Size Gelecek” (2001), “Ömür Diyorlar Buna” (2007) adlı yaşantı kitapları; Oya Ayman’la birlikte yazdığı “İkiyüzlü Cinsellik” (1994) adlı bir inceleme kitabı, Murat Gülsoy’la birlikte “Diyaloglar” (2022) ve “Harflere Bölünmüş Zaman” adlı bir e-kitabı vardır. Mustafa Kutlu, Ayfer Tunç hakkında, “‘Saklı’daki hikâyeler toplamı ile 80 sonrasının biçim kaygılarını ve avangart tutumunu öne çıkaran, hikâye yerine ne idiği belirsiz bir anlatıyı seçen yazarlardan ayrılıyor, duygu yüklü metinleri ile uzaktan uzağa bir Selim İleri duyarlığı taşıyarak açık, anlaşılır, ustalığın kapısına dayanmış bir noktayı tutuyor,” der. Metin Celal ise, “‘Bir Deliler Evinin Yalan Yanlış Anlatılan Kısa Tarihi’, hem anlatımı, yapısı, kurgusu ile hem de denize sırtını dönmüş Ruh Sağlığı Hastanesi özelinden yola çıkıp anlattığı Türk halkının öyküleri ile keyifle okunan, edebiyat tadı alınan bir roman. Bu çok parçalı yapının altında, derine gizlenmiş bir roman yapısı, kurgu var aslında. Parçaları toplayıp bir araya getirince ortaya çıkan son 50-100 yıllık dönemi kapsayan küçük bir Türkiye tarihi. Küçük küçük öyküler büyük bir ana yapı üzerinde birleşiyor. Onları tek tek birer öykü olarak okuyabilirsiniz belki ama hepsini birbirine bağlayan bir şeyler var. İnsanların yaşantıları, küçük ya da büyük damarlarla, görünür görünmez ilişkilerle, olaylarla, anla, zamanla birbirine bağlanıyor. Kitapta anlatılan hiçbir şey nedensiz değil. Öyküler öyküleri doğuruyor ya da anlamamızı sağlıyor,” der.