Perçemli Sokak

Şair ve dilci Samih Rifat’la Münevver Hanım’ın oğlu Oktay Rifat, 10 Haziran 1914’te babasının vali olarak bulunduğu Trabzon’da doğar. İlkokulu Ankara’da okuyan, Ankara Erkek Lisesi’ni (burada Ahmet Hamdi Tanpınar’ın öğrencisi olmuştur) ve Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitiren Oktay Rifat, hukuk doktorası yapmak üzere Maliye Bakanlığı tarafından Paris’e gönderilir. Ancak II. Dünya Savaşı’nın patlaması üzerine 1940 yılında doktorasını tamamlayamadan yurda döner. Askerlik hizmetini yaptıktan sonra bir süre Maliye Bakanlığı’nda ve Basın Yayın Genel Müdürlüğü’nde çalışır, bir süre de Ankara ve İstanbul’da serbest avukatlık yapar. 1961 yılında İstanbul’da Devlet Demiryolları Birinci İşletme Hukuk Müşavirliği bürosunda avukat olarak çalışmaya başlayan Oktay Rifat, 1973’te bu görevinden emekliye ayrılır. Lise yıllarında tanıştığı Orhan Veli Kanık ve Melih Cevdet Anday’la birlikte çıkardıkları “Garip” (1941) adlı kitapla yeni Türk şiirinin kurucuları arasında yer alan Oktay Rifat, 1956 yılında yayımladığı “Perçemli Sokak” adlı kitapla, aynı dönemde ortaya çıkan “İkinci Yeni” akımına koşut bir çizgi içine girer. Oktay Rifat’ın; 1955’te “Karga ile Tilki” adlı şiir kitabıyla Yeditepe Şiir Ödülü’ne, 1970’de “Şiirler” adlı kitabıyla Türk Dil Kurumu Şiir Ödülü’ne, yine 1970’de “Yağmur Sıkıntısı” adlı oyunuyla Ankara Sanat Sevenler Derneği’nin Yılın En İyi Oyunu Ödülü’ne ve TRT Sanat Ödülleri Yarışması Başarı Ödülü’ne, 1980’de “Bir Cigara İçimi” adlı şiir kitabıyla Sedat Simavi Vakfı Ödülü’ne, 1980’de Danaburnu adlı romanıyla Madaralı Roman Ödülü’ne ve 1984’te “Dilsiz ve Çıplak” adlı şiir kitabıyla Behçet Necatigil Şiir Ödülü’ne layık görülür. Rifat, 18 Nisan 1988’de İstanbul’da vefat eder ve Karacaahmet Mezarlığı’na defnedilir. Prof. Dr. Mehmet Kaplan, “Oktay Rifat, kelimelerle oynamakla beraber şiir duygusu kuvvetli olan orijinal bir şairdir. ‘Perçemli Sokak’ta, o, insana dünyayı yeni bir ışık içerisinde gösteren ve derin düşünceler telkin eden mısralar yaratmıştır. Onun en büyük meziyetlerinden birisi, peşin, basmakalıp fikirlerini şiirlerine sokmayışı, yaradılış kabiliyetini serbestçe kullanışıdır,” der. Prof. Dr. Hakan Behcet Sazyek ise, “Oktay Rifat, 1956 yılında ‘Perçemli Sokak’ adlı kitabını yayımlar. Şairin, eserinin ön sözündeki görüşleri, hem onun hem de ellili yılların şiirine egemen olacak poetik görüşleri yansıtması bakımından oldukça önemlidir. Artık şiirde imge ön plandadır ve dolayısıyla bir önceki on yılın şiirindeki gerçeklik ve anlam anlayışı terk edilmektedir. Şiirdeki yeni gerçek algılanışı, beş duyuya dayalı olan bir gerçek değil; sezilen ve yeniden kurulan bir gerçektir. Dolayısıyla anlam yönü de somut değil; soyut bir karaktere bürünmüştür,” der.